Basics & Builders

Basics

Het blootleggen van lagen in de realiteit is gebaseerd op een combinatie van een aantal fundamentele theorieën en zienswijzen.

Deze combinatie is ontstaan vanuit zo’n 30 jaar ervaring in de analyse en aanpak van complexe problematiek in organisaties en tussen mensen in die organisaties.

Werken in Layers is gebaseerd op de beginselen van System Dynamics, Systems Thinking en divergent denken, in combinatie met diverse brein-theorieën als Developmental Trauma, Window of Tolerance, de hechtingstheorie van Bowlby en de basis van de systeemdynamische applicatie EXPLORE!.

it’s all about the brain

De blauwdruk van onze hersenen wordt vanaf onze vroegste ervaringen met onze verzorgers ontwikkeld. Zo klein als we zijn gaan we instinctief de interactie aan om voldoende voedsel, aandacht en affectie te ontvangen. Onze verzorgers geven dit en wij vragen het in een continue uitwisseling. 

Op basis van deze en latere ervaringen met onze omgeving ontwikkelen zich ‘interne werkmodellen’. Deze modellen kleuren onze waarnemingen, beleving en interpretaties. Ze beïnvloedden onze verwachtingen en conclusies over wat waarschijnlijk zal komen en sturen onze reacties.

Brein-technisch: wanneer een circuit van neuronen regelmatig wordt geactiveerd, ontstaat er een bepaald reactiepatroon, een standaardreactie vanuit de hersenen.

Bij een voldoende mate van veiligheid en vertrouwen specialiseren hersenen zich in ontdekken, spelen, samenwerken als standaardreactie. Is deze veiligheid echter onvoldoende aanwezig dan gaat het brein over in een andere modus, waarbij essentiële zaken als denkvermogen en leervermogen aanzienlijk verminderen. We houden rekening met de wijze waarop het brein in complexe situatie en bij wicked problems getriggerd wordt. Dit inzicht helpt ons om andere paden te activeren en in te slijten.

divergent & lateraal denken

Rekening houdend met de (on)mogelijkheden van onze breinfuncties, zijn er verschillende mogelijkheden om onze blik te verruimen.

Allereerst is daar het divergent denken.  Deze manier van denken opent deuren die anders gesloten bleven. Divergent denken gaat uit van het gegeven dat er op een vraag altijd meerdere antwoorden te vinden zijn. Ondanks de vaststelling van “het gelijk” of de heersende logica. Meervoudig kijken en denken.

Het Lateraal denken past hier prachtig bij. Met deze manier van denken leg je verbindingen tussen zaken die ogenschijnlijk weinig tot niets met elkaar te maken lijken te hebben. Door deze verbinding ontstaan nieuwe dingen met een soms doorslaggevende betekenis.

systems thinking

Systems thinking is een analytische manier van denken, waarbij een organisatie of individu wordt gezien als natuurlijk systeem. Een systeem waarin vele variabelen invloed op elkaar hebben.

Je ziet de manieren waarop de dingen samenhangen, aan elkaar verbonden zijn en elkaar in de tijd beïnvloeden. Positief of negatief, versnellend of vertragend.

In Systems Thinking worden ‘harde ‘gegevens samengebracht met de meer ‘zachte gegevens, als gevoelens, gedachten, ideeën, beelden en veronderstellingen. Deze ‘mentale modellen’ spelen een belangrijken rol in het dieper kijken nar een situatie.

systems dynamics

System Dynamics werd  eind jaren’50 ontwikkeld in de Verenigde Staten door prof. Jay W. Forester, die met name met zijn Urban Dynamics- en World Dynamicsmodellen de grond legde voor het onderzoek dat resulteerde in het Rapport van de Club van Rome en de wereldwijde publicatie van het boek “The limits to growth”.

De methode voor ontwikkeling van analysemodellen werd doorontwikkeld op vele gebieden, waaronder business- en marketingstrategie, groei- en krimpscenario’s, vraagstukken in de praktijk van onderwijs, energiebeheer, gezondheidszorg, milieuvraagstukken, en ruimtelijke ontwikkeling.

Builders

Layers of Reality is in 2022 ontwikkeld door Jos Metselaar (JOS METSELAAR  systems thinking – systems dynamics) en Deanne Radema (KM 56).